Caliyetül Ekdar; Kederleri Gideren Kitap

(Câliyetü’l-Ekdâr) kitâbını, derin âlim ve büyük veli, Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî hazretleri yazmıştır. Câliyetü’l-Ekdar’ın kelime manası ”Kederleri giderici” demektir. Kitabın orijinal ismi ise ”Câliyetü’l-Ekdâr Ve’s-Seyfü’l-Bettâr”dır. ”Seyfü’l-Bettâr” ise keskin kılınç demektir. Kitap arabîdir. Câliyetü’l-Ekdâr kitabı bir salavât kitabı olduğu için öncelikle salavât-ı şerîfenin faziletine biraz değinelim.

Salavât-ı Şerîfenin Ehemmiyeti

Salavât-ı Şerife okumanın dinimizde mühim bir yeri vardır. Salavât okumanın ehemmiyetine dâir çok sayıda ayet-i kerîme ve hadîs-i şerîf mevcuttur.

(Muhakkak ki, Allah ve melekleri, Peygambere salavât getiriyor, ey iman edenler! siz de salavât getirin.) [Ahzab 56]

İbni Habbân ve İbni Mâce ve Ebû Dâvudun bildirdikleri hadîs-i şerîfde, “Cum’a günleri bana çok salavât okuyunuz! Bunlar, bana bildirilir” buyuruldu. Öldükden sonra da bildirilir mi denildikde, “Toprak, Peygamberlerin vücûdunu çürütmez. Bir mü’min bana salavât okuyunca, bir melek bana haber vererek, ümmetinden falan oğlu filân, sana selâm söyledi ve duâ etdi der” buyurdu.

Zeyd bin Sehl “radıyallahü anh” buyurdu ki, bir gün Resûlullahın “sallallahü aleyhi ve sellem” huzûrunda oturuyordum. Mubârek yüzü gülüyordu. Niçin tebessüm buyurduklarını sordum. “Nasıl sevinmiyeyim? Biraz önce Cebrâîl aleyhisselâm müjde getirdi: Allahü teâlâ buyurdu ki, ümmetinden biri sana bir salavât söyleyince, Allahü teâlâ, ona karşılık on salavât eder dedi” buyurdu.

İbni Hacer-i Mekkî’nin, (Zevâcir) kitâbı 95. sahîfesindeki hadîs-i şerîfde, “Bir kimse bana salavât okursa, bana bildirilir. Ben de ona duâ ederim” buyuruldu. Ebüdderdânın bildirdiği hadîs-i şerîfde, “Toprak Peygamberlerin cesedlerini çürütmez. Cum’a günleri bana çok salavât okuyunuz! Ümmetimin okuduğu salavât, her Cum’a günü bana bildirilir” buyuruldu.

İslam alimleri salavât getirmenin kıymetine binaen pek çok salavât kitabı hazırlamışlardır. (Delâil-i şerîf) ve (Delâil-ül- hayrât) da birer salavât ve dua kitâbıdırlar. Resûlullaha salât ve selâm okumağı Kur’ân-ı kerîm emr ediyor. Bu dua kitâblarını okumağa mâni olan kimse, Kur’ân-ı kerîmin bu emrine karşı gelmekdedir. Özellikle Vehhabiler Delâil-ül-hayrât kitâbına çok saldırıyorlar, haram hatta küfr olduğunu iddia ediyorlar. Bu kitâbı, Faslı Şâzilî âlimlerden Muhammed bin Süleymân Cezûlî yazmışdır. Resûlullaha salavât okumanın önemini ve fâidelerini anlatmakdadır. Sonra, hadîs-i şerîflerden çıkardığı ve Eshâb-ı kirâmın okudukları salavât duâlarını toplayıp yazmışdır. Kendisi de Şâzelî olan Sultân II. Abdülhamîd Hân, hergün Delâil-ül-Hayrât okurdu.

Mevlana Halid-i Bağdadi Hazretleri (1778-1826)

Kitabın müellifidir. “Silsile-i aliyye” ismi verilen âlimler ve velîler zincirinin yirmidokuzuncusudur. Asrının müceddidi idi. Hazret-i Osman soyundandır. Annesinin soyu ise Hazret-i Ali’ye ulaşır. Daha küçük yaşlardan i’tibâren, keskin zekâsı, kuvvetli hafızası, sağlam irâdesi ve çalışkanlığı ile, aklî ve naklî ilimlerde üstün bir dereceye yükseldi. Din ve fen ilimlerindeki kudretiyle, zamanın bütün âlim ve velîlerinin takdîrlerini kazandı. Delhi’ye giderek Abdullah-ı Dehlevî’nin sohbetleri ve nazarlarıyla büyük velîlerden olmak saadetine erişti. Müceddidiyye, Kâdiriyye, Sühreverdiyye, Kübreviyye ve Çeştiyye yolunda kemâle geldi. Abdullah-ı Dehlevî’nin kalbindeki bütün esrâra (ma’nevî üstünlüklere) mazhar oldu. Çok sayıda talebe yetiştirdi. Meselâ bunlardan biri Şeyh Ezra’î olup, Girit adasında iken, Rumların Girit katliâmı üzerine bütün talebeleri ile bir gemiye binerek, Güney Amerika’ya gidip orada İslâmiyeti anlatmaya devam etti. Mevlana Halid hazretleri Şam’da vefât etti. Cenâze namazını, talebesi olmakla şereflenen Hanefî mezhebinde büyük fıkıh âlimi, Reddü’l-Muhtar kitabının müellifi Muhammed Emîn İbn-i Âbidîn kıldırdı. İrâde-i cüz’iyye” risalesi,  İ’tikâdnâme, Câliyetü’l-ekdâr ve Divan’ı başta olmak üzere çok sayıda eseri vardır.

Kitabın Muhtevası

Allahü teâlânın doksan dokuz ism-i şerîfini ve Bedir gazasına iştirak eden eshâb-ı kirâmın isimlerini bildirmekte ve Peygamber efendimize salavât getirmektedir. Bu isimlerin ve salavât-ı şeriflerin hürmetine ve kıymetine sığınarak, kendisinin, bu kitabı okuyanların ve bütün Müslümanların sıhhatleri, selametleri, rahatlıkları ve huzurları için dua etmektedir. Bedir Gazasına iştirak eden 313 eshâb-ı kirâmın isimleri kırmızı renkte yazılmış olup, şehid olan eshâb-ı kirâmın isminin üstünde ise çizgi bulunmaktadır(bazı baskılarında altında çizgi bulunmaktadır). Kitapta geçen zikirler ise yeşil renktedir(yâ Allah, yâ Rahmân, yâ Rahîm, yâ Melik gibi). Eshab-ı Kiram’ın isimlerinden sonra onlara hürmeten ”radiyallahu anh”, ”radiyallahu anhuma” ve radiyallahu anhüm” gibi(ismi zikredilen sahabilerin sayısına göre) ta’zim ifadeleri geçer. Hadîs-i Şerîfde ”İnde zikri’s-sâlihîn tenzîlü’r-rahme” buyuruluyor. Yani Salihlerden, Allah adamlarından bahsedilen yere rahmet-i ilahî nâzil olur. Câliyetü’l-Ekdâr kitabı okunan, salavât-ı şerîfe okunan, eshâb-ı kirâmın ismi anılan yere de inşaallah rahmet-i ilahiyye nazil olur.

Seyyid Abdülhakîm Arvâsî hazretleri her Cuma günü, Cuma namazından evvel Câliyetü’l Ekdâr kitabını okurdu. ”Bunu okumak Delâilü’l Hayrat okumaktan fâidelidir. Hatta herkeste, biri evde, diğeri iş yerinde olmak üzere 2 Câliyetü’l-Ekdâr bulunmalıdır’’ derdi.

Abdülhakîm Efendi’nin mahdumları Ahmed Mekki Efendi’nin katipleri Abdüllatif Uyan Bey anlattı “Mekki Efendi müftilik yaptığı Kadıköy’den Vefa’da bulunan evine gelirken vapurda umumiyetle  Câliyetü’l-Ekdâr kitabını okur ve Ben bu kitabı okumasam, şimdiye çoktan deli olmuştum demiştir. Zira iki oğlunu kaybetmişti”. “Âlimin ölümü alemin ölümü gibidir.” Mekki Efendi Hem hocası hem de babası olan Seyyid Abdülhakim Arvasi Hazretlerinin vefatında da çok üzülmüştü. Kendisi de âlim olduğu için âlemin neyden mahrum kaldığını iyi biliyordu. 2 oğlunun da vefatı ve o devrin şartları icabı daha bilemediğimiz pek çok sıkıntıyı, kederi Câliyetü’l-Ekdâr okuyarak gideriyordu.

Kitabı nasıl temin ederiz?

Hakikat Kitabevi, Câliyetü’l-Ekdâr kitabını uzun yıllardır bastırmaktadır. Kitabın usulüne uygun bir şekilde okunmuş ses kaydı da mevcuttur. 128 sahifelik bu kitabın ilk 52 sahifesini Mevlana Halid’in Câliyetü’l-Ekdâr kısmı daha sonra ayat-ı hırz, yani korunma ayetleri(52-68) sonra şifa ayetleri(68-75), Hizbü’l-bahr duası(75-80), Kaside-i Bürde(80-113) ve en son Mevlana Halidi Bağdadî hazretlerinin menkıbelerinden bir bölüm (113-128) bulunmaktadır. Arzu edenler kitabın PDF’sini ve ses kaydını aşağıdan indirebilirler.

Câliyetü’l-Ekdâr ses kaydı

Câliyetü’l-Ekdâr pdf